De molens
In Scheemda hebben diverse molens gestaan. Helaas is er geen enkele overgebleven. Een molen is bepalend voor het straatbeeld van een dorp. Op de kaart van 1645 worden Scheemda en Eexta afgebeeld als twee dorpskenen met twee kerken en één molen. In het huidige Scheemda verwijzen diverse straatnamen naar de verschillende molens; de Molenstraat, het Molenpad, de Pelmolenlaan, de Bovenkruier en de Zaagmolenlaan.
Korenmolen
De oudste molen was een korenmolen aan het Koediep (gedempt). Hij werd omstreeks 1839 gebouwd. Vanuit het dorp liep de Molenstraat deze kant op. Nabij het Koediep splitst hier het Molenpad af. Men vermoedt, gezien de molen op de kaart van 1645, dat hier eerder een molen heeft gestaan. In de korenmolen zou een balk hebben gezeten met het jaartal 1480 er op. De korenmolen werd in 1922 geheel door brand verwoest.
De korenmolen aan het Koediep
(Bron: https://www.bdpoppen.nl/pdf/scheemder_molens.pdf)
Oliemolen
Vermoedelijk werd deze molen gebouwd in 1803 aan het opdiep. Met deze molen kon olie uit zaden worden geperst. Er is van de molen geen afbeelding beschikbaar. De molen werd in 1895 afgebroken. Delen van de kap zijn verwerkt in de nu nog bestaande korenmolen “De Korenbloem” te Vriescheloo.
Pelmolen
De pelmolen aan de Pelmolenlaan werd gebouwd in het jaar 1703. De molen is twee keer door brand verwoest. De naam Welgelegen deed de molen daarom wellicht geen recht. De eerste brand was op 20 juni 1850. Nog dat zelfde jaar werd een nieuwe molen gebouwd. Deze brandde op 19 mei 1876 af nadat eerst in de molenaarswoning brand was uitgebroken. Men vermoedt dat deze brand ontstaan is door vonken uit de schoorsteen van de stoomboot "Oldambt" die hier kort voor de brand voorbij voer.
Ook ditmaal werd de molen snel herbouwd. Maar windkracht was op z'n retour. In 1925 werd er een motor in de molen geplaatst. De houten kap met wieken werd verwijderd. Bij de aanleg van het nieuwe Winschoterdiep in 1954 werd de molen helemaal afgebroken.
Molen Welgelegen aan het Winschoterdiep reeds zonder kap
(Bron: https://members.home.nl/jp.de.groot/luitje.htm )
Zaagmolen
De zaagmolen "de Vriendschap" werd in 1841 in gebruik genomen. De molen had twee assen, zodat behalve een houtzagerij ook een korenmolen functioneerde. Het bedrijf werd in de loop der tijd uitgebreid met twee grote schuren. In het begin produceerde de zagerij vooral planken. Later werden meer verfijnde eindproducten als deuren en kozijnen vervaardigd. In de jaren 20 werd de molen van z'n kap ontdaan nadat er een elektromotor geplaatst was. Onderstaande foto is vermoedelijk in 1945 gemaakt door een Engelse piloot. In 1954 werd de molen afgebroken om plaats te maken voor het nieuwe Winschoterdiep.
Zaagmolen de Vriendschap in 1945
(Bron: https://www.bdpoppen.nl/pdf/scheemder_molens.pdf)
Winschoterdiep
De aanleg van het nieuwe Winschoterdiep heeft nogal wat consequenties gehad voor de molens langs het water. Zowel molen Welgelegen als de Vriendschap hebben het veld moeten ruimen. Voor de zichtbare geschiedenis van het dorp is dat wel jammer.